ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΟΥ ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΝΑΥΡΙΔΗ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ. Αλβανία: Ζωτικής σημασίας οι ελληνικές επενδύσεις της Βίκης Καλιάκου
Μέχρι το 2018 και για περισσότερο από μία δεκαετία η Ελλάδα κατείχε σταθερά την 1η θέση ως ξένη επενδύτρια χώρα στην Αλβανία, με απόθεμα επενδύσεων 1,07 δισεκατομμύρια ευρώ. Το 2015, 675 ελληνικές επιχειρήσεις δραστηριοποιούνταν στη γειτονική χώρα. Το 2020 η Ελλάδα έπεσε στην 7η θέση με 530 εκατομμύρια ευρώ, παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της ελληνικής πρεσβείας στα Τίρανα, ο αριθμός των επιχειρήσεων με αμιγώς ελληνική ή μικτή συμμετοχή παρέμεινε σχετικά υψηλός, με 367 επιχειρήσεις (2η θέση μετά τις ιταλικές), εκ των οποίων 105 παραγωγής προϊόντων και 262 παροχής υπηρεσιών. Μία από αυτές είναι και η δικηγορική εταιρεία Egna – Ναυρίδης και Συνεργάτες, ο διευθύνων εταίρος της οποίας, Ευθύμιος Ναυρίδης, είναι μέλος της Ένωσης Ελληνικών Επιχειρήσεων Αλβανίας.
«Μετά την αλλαγή του καθεστώτος στην Αλβανία, πριν από 30 χρόνια, πολλές ελληνικές επιχειρήσεις επεξέτειναν τη δραστηριότητά τους στη γειτονική χώρα. Πρόκειται για επιχειρήσεις, μικρές, μεσαίες αλλά και μεγάλες, και με δραστηριότητα σε όλους τους τομείς. Στις υπηρεσίες, το εμπόριο, τη βιομηχανία, τις κατασκευές, την ενέργεια. Ενδεικτικά θα αναφέρω μερικές από τις πιο μεγάλες, όπως η τσιμεντοβιομηχανία ΤΙΤΑΝ, η ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ, η ΔΕΗ, ο Όμιλος Μυτιληναίου, η ALUMIL, η ΙΝΤΡΑΚΟΜ, η ALPHA BANK» δήλωσε ο Ευ. Ναυρίδης στην Οικονομική.
Κομβικά έργα και σημαντικές αποχωρήσεις
Τη διετία 2018-2019 αποχώρησαν από την Αλβανία 5 σημαντικές εταιρείες ελληνικών συμφερόντων: η Εθνική Τράπεζα, η Τράπεζα Πειραιώς, το Νοσοκομείο Υγεία, το New York College και ο όμιλος ΟΤΕ/Telekom Albania, εντούτοις η ελληνική επιχειρηματική παρουσία είναι ζωτικής σημασίας για την αλβανική οικονομία. Μεταξύ άλλων, η ελληνοϊταλική κοινοπραξία ΤΕΡΝΑ ΑΕ-Renco S.p.A. είχε αναλάβει την κατασκευή σταθμών συμπίεσης του ΤΑΡ (Κήποι & Φιέρι) και μέτρησης ροής (Βίγλιστα), η κοινοπραξία ASPROFOS (ΕΛΠΕ)-C&M Engineering τις υπηρεσίες αδειοδότησης του ΤΑΡ για Ελλάδα και Αλβανία, ενώ η Mytilineos υπέγραψε με την κρατική Operatori i Sistemit të Transmetimit σύμβαση για την κατασκευή Υποσταθμών Υψηλής Τάσης 400kV, που θα συμβάλουν στη συμμετοχή της Αλβανίας στις ευρωπαϊκές αγορές ενέργειας.
«Πιστεύω πως στο μέλλον η ελληνική επιχειρηματική παρουσία στην Αλβανία θα είναι πολύ έντονη – και πρέπει να είναι. Οι λόγοι είναι πολλοί. Πρώτος και πιο σημαντικός είναι το ότι η Ελλάδα βγαίνει από την οικονομική κρίση, που τόσο μας ταλαιπώρησε και είχε σαν αποτέλεσμα το κλείσιμο ή τη συρρίκνωση πολλών επιχειρήσεων. Το κενό αυτό θα αναπληρωθεί – και σύντομα, ελπίζω. Δεύτερος λόγος είναι η γλώσσα. Πάρα πολλοί Αλβανοί μιλούν ελληνικά. Πολλοί έζησαν και εργάστηκαν για πολλά χρόνια στην Ελλάδα και αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους με την οικονομική κρίση. […]
Άλλος λόγος είναι το πιο ασφαλές, σήμερα, επιχειρηματικό περιβάλλον. Είναι αλήθεια πως μέχρι πριν από μερικά χρόνια το επιχειρείν στην Αλβανία δεν ήταν τόσο εύκολο, κυρίως λόγω ασαφούς νομικού πλαισίου και αδιαφανών διαδικασιών. Σήμερα πολλά έχουν αλλάξει και οι συνθήκες γίνονται ολοένα και καλύτερες» αναφέρει ο δικηγόρος Ευ. Ναυρίδης, που δραστηριοποιείται εδώ και χρόνια σε πολλές βαλκανικές χώρες.
Φορολογικά κίνητρα και η γκρίζα λίστα στο ξέπλυμα χρήματος
Ανάμεσα στους τομείς που προσφέρονται ιδιαίτερα για νέες ελληνικές επενδύσεις είναι οι κατασκευές, καθώς υπάρχουν ακόμη ελλείψεις στο οδικό δίκτυο, την ύδρευση, την επεξεργασία αποβλήτων, σιδηρόδρομους κ.τ.λ., η ενέργεια και ειδικά οι ΑΠΕ (υπάρχει εξάρτηση κατά 90% από υδροηλεκτρικούς σταθμούς), ο αγροτικός τομέας (κυρίως μεταφορά τεχνογνωσίας), ο τουρισμός και οι ψηφιακές τεχνολογίες.
Όπως αναφέρει ο Ευ. Ναυρίδης, σημαντικά κίνητρα για μια ελληνική επιχείρηση να επενδύσει στην Αλβανία είναι, εκτός από τη γλώσσα και την εύκολη μετάβαση, τα φορολογικά κίνητρα.
«Οι φορολογικοί συντελεστές είναι κατά πολύ μικρότεροι απ’ ό,τι στην Ελλάδα, καθώς και ο ΦΠΑ. Οι επιχειρήσεις με τζίρο μέχρι 10.000.000 λεκ (82.500 ευρώ περίπου με τη σημερινή ισοτιμία) απαλλάσσονται του ΦΠΑ, ενώ κατά τα λοιπά ο ΦΠΑ ανέρχεται σε ποσοστό 20%. Εξάλλου, ο τζίρος των επιχειρήσεων φορολογείται με ποσοστό 0% για ποσά μέχρι 14.000.000 λεκ (περίπου 115.500 ευρώ με τη σημερινή ισοτιμία) και για μεγαλύτερο τζίρο με ποσοστό 15%» επισημαίνει στην Οικονομική.
Όσο για τους παράγοντες που αποτελούν αντικίνητρα, σημειώνει «το ιστορικό-πολιτικό παρελθόν της Αλβανίας, που γεννά εύλογα έναν βαθμό ανασφάλειας για το επιχειρείν, πλην όμως η κατάσταση τα τελευταία χρόνια βαίνει συνεχώς βελτιούμενη», όπως λέει.
Η Ομάδα Χρηματοπιστωτικής Δράσης (Financial Action Task Force-FATF) κατέταξε την Αλβανία στον «γκρίζο» κατάλογο, δηλαδή τελεί υπό καθεστώς αυξημένης εποπτείας μέχρι να βελτιώσει τις επιδόσεις της στο ξέπλυμα μαύρου χρήματος.
Προβληματισμός για την αποχώρηση της Alpha Bank
Έντονος προβληματισμός επικρατεί για την οριστική, όπως φαίνεται, απόφαση της Alpha Bank να αποχωρήσει από την αλβανική αγορά – και μάλιστα ζητήθηκε παρέμβαση του πρωθυπουργικού γραφείου. «Στην Αλβανία η ύπαρξη ελληνικών τραπεζών είναι κάτι παραπάνω από αναγκαία. Η ελληνική τράπεζα είναι στήριγμα για τον Έλληνα επιχειρηματία. Στις αρχές του καλοκαιριού και η Ένωση Ελληνικών Επιχειρήσεων Αλβανίας, της οποίας είμαι μέλος και στο παρελθόν είχα την τιμή να είμαι και Γενικός Γραμματέας, είχε απευθυνθεί με επιστολή της στη μέχρι πριν από λίγους μήνες υπεύθυνη του διπλωματικού γραφείου του πρωθυπουργού, πρέσβη Ελένη Σουρανή, η οποία διετέλεσε και πρέσβης της Ελλάδας στην Αλβανία και γνωρίζει συνεπώς άριστα τη χώρα αυτή. Μέχρι σήμερα, από όσα εγώ γνωρίζω, δεν υπάρχει κάποια εξέλιξη», καταλήγει ο κ. Ναυρίδης.
